·       Eenmalig verlengd boekjaar van 1 januari 2022 tot en met 31 maart 2023. Proforma resultaten van 1 april 2022 tot en met 31 maart 2023 zijn niet door accountant vastgesteld.

·       Uitvoering One Planet plan op koers, onder andere CO₂ uitstoot naar 10 Mton, een reductie van 3,2 Mton.

·       Eneco neemt Virtual Power Plant in gebruik, ziet groei in thuisbatterijen in Duitsland en in de verkoop en installatie van (hybride) warmtepompen.

·       Nieuwe ontwikkelingen: oprichting Eneco Diamond Hydrogen, een joint venture met Mitsubishi Corporation op het gebied van groene waterstof, en deelname aan de wind op zee tender IJmuiden-Ver  samen met Equinor;

·       Groei in de winst na belastingen: 15 maanden € 380 miljoen, pro forma boekjaar 2022: € 272 miljoen (2021: € 209 miljoen).

·       Winstgevendheid van het geïnvesteerd vermogen: 7,2% Return on Average Capital Employed (ROACE) in pro forma boekjaar 2022.

·       Winst als percentage van de omzet:  15 maanden 2,9%, pro forma boekjaar 2022: 2,5% (2021: 4,0 %).

·       Investeringen en acquisities stijgen naar € 642 miljoen in 15 maanden periode (€ 519 miljoen in verduurzaming), € 553 miljoen in proforma boekjaar 2022 (2021: € 532 miljoen).

Eneco rapporteert stabiele resultaten over het verlengde boekjaar van vijf kwartalen. Het was een uitzonderlijk roerig jaar, vooral als gevolg van de vreselijke oorlog in Oekraïne. Door zorgen over de leveringszekerheid stegen de prijzen op de groothandels- en consumentenmarkt naar ongekend niveau. Hierdoor nam het aantal mensen in energiearmoede toe, en heerste er ook toenemende bezorgdheid over de tarieven. Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelde na onderzoek vast dat er geen sprake is van onredelijke tarieven voor Eneco’s Nederlandse klanten. Ondanks de turbulente ontwikkelingen is Eneco erin geslaagd om goede vooruitgang te boeken met de uitvoering van het One Planet plan.

Eneco en haar medewerkers hebben op verschillende manieren bijgedragen aan het bestrijden van energiearmoede, onder ander door het sociale incassobeleid (waarvoor wij het keurmerk Warm Incasseren kregen uitgereikt). Als mede-oprichter zijn we actief betrokken bij SchuldenlabNL en de Nederlandse Schuldhulproute, we zijn initiatiefnemer van en ondersteunen het Tijdelijk Noodfonds Energie en hebben onze betrokkenheid bij Energiebank Rotterdam uitgebreid. Daarnaast hebben we bijgedragen aan de ontwikkeling en implementatie van het prijsplafond.

Strategie: klanten verduurzamen, groei assets en systeemintegratie

Eneco’s strategie heeft 3 pijlers: onze klanten helpen verduurzamen, meer productie van hernieuwbare energie en het energiesysteem balanceren en optimaliseren. Binnen alle drie de pijlers zijn belangrijke resultaten behaald.

In het klantendomein hebben wij 100% van de aandelen verworven van installatiebedrijf Suniverse, dat opereert onder het label ‘Energie in Huis’. Hierdoor kunnen we de grootschalige installatie van (hybride) warmtepompen opvoeren, vaak in combinatie met zonnepanelen. In Duitsland speelden we succesvol in op de vraag naar thuisbatterijen.

De groei van onze assets voor hernieuwbare energie zet door, we liggen op koers om onze asset base te verdubbelen ten opzichte van 2019. In het boekjaar is het duurzaam opgesteld vermogen in eigendom gegroeid naar 2121 MW per 31 maart 2023 (31 december 2021: 1926 MW), vooral door zonneparken en wind op land. Een belangrijke ontwikkeling was de voltooiing van near-shore windpark Maasvlakte 2. Ook won het consortium Ecowende een tender voor een nieuw windpark op zee (Hollandse Kust West) met een verwacht opgesteld vermogen van 760 MW. Vandaag kondigt Eneco ook aan deel te nemen aan een nieuwe tender, IJmuider Ver, in een consortium met het Noorse energiebedrijf Equinor. De combinatie van Eneco’s sterke positie in Nederland met Equinor’s schaal in Europa en daarbuiten, is een vertrouwenwekkend en complementair partnerschap, gericht op een CO2-vrije elektriciteitssector in Nederland in 2035.

Om goed gepositioneerd te zijn voor de productie en verkoop van groene waterstof presenteren Eneco en Mitsubishi Corporation vandaag een nieuw gezamenlijk bedrijf: Eneco Diamond Hydrogen B.V. Ter vergroting van de gezamenlijke slagkracht worden in deze onderneming de Europese groene waterstofactiviteiten van Mitsubishi Corporation en Eneco bij elkaar gebracht, zoals de deelname in het consortium NorthH2 dat de grootste groene waterstoffabriek van Nederland wil ontwikkelen (3-4 GW rond 2030)

Balancering en optimalisering van het stroomnet vereist flexibele levering, vraagsturing en opslagvoorzieningen. In 2023 nam Eneco daartoe haar in eigen huis ontwikkelde Virtual Power Plant in gebruik, die de komende jaren wordt uitgebreid. In België is Eneco gestart met de ontwikkeling en installatie van grote bedrijfsbatterijen, onder de naam Eneco Business Battery.

One Planet

De uitvoering van het One Planet plan ligt goed op koers. De CO₂ uitstoot (scope 1,2 en 3) daalde naar 10,0 Mton, 3,2 Mton minder dan in 2021. Deze grote daling is mede het gevolg van de gedaalde vraag naar aardgas door de energiecrisis en de milde winter. Ook de aan stadsverwarming gerelateerde CO₂ uitstoot daalde, van 26,9 naar 25,9 kg CO₂ per Gigajoule. 53% van de totale productie van onze stroom bestaat nu uit eigen en ingekochte duurzame productie. Hiermee is een ambitieus doel bereikt. Daarnaast heeft Eneco een nieuwe doelstelling op het vlak van biodiversiteit: vanaf 2025 moet elke nieuwe duurzame investering een netto-positief effect hebben op de biodiversiteit. Ook hiermee zijn wij koploper binnen de energiesector.

Risico’s

De verslagperiode werd gekenmerkt door de energiecrisis. Eind 2021 zijn de prijzen op de energiemarkt gaan stijgen, en dit kwam in een stroomversnelling na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Daardoor kregen energiebedrijven door de hele keten heen te maken met veel hogere risico’s. Het tekort op de Europese gasmarkt aan via pijpleidingen geïmporteerd gas is grotendeels gecompenseerd door inkoop van extra vloeibaar gas (LNG) en lagere consumptie door klanten als gevolg van de hogere prijzen en de milde wintervan 2022/2023.

Doordat steeds meer duurzame energie wordt opgewekt, zowel door Eneco als door klanten zelf, is het weer in toenemende mate van invloed op de prijzen. De productie van meer duurzame energie is enerzijds positief; het is goed voor onze planeet. Anderzijds zijn zowel door de afhankelijkheid van wind en zon als door de sterk gestegen prijzen de financiële risico’s voor energiebedrijven veel groter geworden. De risico’s nemen toe voor alle energiemaatschappijen en gegeven de onderlinge afhankelijkheden zullen deze risico’s in de toekomst steeds meer systemisch van aard zijn. Daarnaast vindt steeds meer handel plaats via de beurzen. Zowel bij onderlinge levering als bij handel via de beurs worden steeds grotere zekerheden verlangd in de vorm van bankgaranties of vooruitbetalingen, het zogenoemde margining, waarmee bedragen tot enkele honderden miljoenen gemoeid kunnen zijn. Jarenlange ervaring met het afstemmen van risico’s, de gezonde financiële situatie en de rugdekking van sterke aandeelhouders zorgden ervoor dat Eneco goed in staat was om deze risico’s te beperken en aan haar financiële verplichtingen te blijven voldoen.

Financiële resultaten

Eneco is overgestapt op het financiële boekjaar van haar grootste aandeelhouder Mitsubishi Corporation, dat loopt van 1 april tot en met 31 maart. Dit betekent dat Eneco dit jaar verplicht is om eenmalig cijfers te publiceren over een verlengde verslagperiode van 15 maanden. De cijfers van deze verslagperiode zijn daarom niet 1-op-1 te vergelijken met die van de vorige verslagperiode. Zo is de winstvergelijking met het kalenderjaar 2021 geflatteerd omdat in de 15-maandsperiode tweemaal een eerste kwartaal is inbegrepen.

Eneco behaalt traditioneel in het eerste kwartaal het grootste deel van het jaarresultaat. Dit komt onder meer doordat de volumes geleverd gas en geleverde warmte in de winter veel hoger zijn en in de wintermaanden de wind veel harder waait dan in de zomer, waardoor Eneco in de winter meer zelf-geproduceerde elektriciteit kan verkopen.

De belangrijkste resultaten:

15-maands verslagperiode: 1 januari 2022 t/m 31 maart 2023. Pro forma boekjaar 2022: 1 april 2022 t/m 31 maart 2023 (jaarresultaat voor managementdoeleinden). Vergelijkende cijfers 2021: 1 januari 2021 t/m 31 december 2021.

 De omzet is in de 15-maandsperiode uitgekomen op € 13,219 miljard. In het pro forma boekjaar van 1 april 2022 tot en met 31 maart 2023 bedraagt de omzet € 10,779 miljard. Dat is € 5,6 miljard (+107%) meer dan in kalenderjaar 2021. Deze stijging komt vooral doordat de prijzen als gevolg van de energiecrisis veel hoger waren dan de relatief lage prijzen in het grootste deel van 2021. De omzet uit handelsactiviteiten is met € 1 miljard toegenomen. Per 1 januari 2023 is het door de overheid ingestelde prijsplafond geïmplementeerd. Dit heeft geen gevolgen voor de omzet.

Vanwege de hogere prijzen hebben de klanten flink bespaard op hun verbruik, in alle landen, zowel in de particuliere als in de zakelijke markt. Tussen 2021 en de pro forma verslagperiode zijn de verkochte hoeveelheden gas, elektriciteit en warmte gedaald met respectievelijk 28%, 10% en 11%.

De bruto marge en overige opbrengsten zijn in de 15-maandsperiode uitgekomen op € 2,040 miljard. In het pro forma boekjaar bedraagt dit € 1,627 miljard, een stijging van € 0,4 miljard (+33%) ten opzichte van het kalenderjaar 2021. Deze stijging is vooral toe te schrijven aan de handelsactiviteiten, zowel in Nederland als in Duitsland. Het nieuw aangekochte bedrijf Nordgröön heeft ook positief bijgedragen aan de marge. Nordgröön biedt diensten op het gebied van energieoptimalisatie, synchronisatie en integratie van duurzame energiebronnen in Duitsland door de verkoop van energie op de Duitse markt namens eigenaren van windmolens, zonneparken en biogasinstallaties.

De marge op de levering van gas en elektriciteit aan klanten is in Nederland gedaald, in België vrijwel gelijk gebleven en in Duitsland wat gestegen.

Door de stijging van de marktprijzen is Eneco minder afhankelijk van SDE-subsidies. Nieuwe windparken op zee worden tegenwoordig gebouwd zonder subsidie van de overheid. Voor windparken die jaren geleden zijn aangelegd staat de overheid garant voor een vastgestelde minimumprijs. Nu de marktprijzen zijn gestegen tot boven deze minimumprijs, hoeft de overheid niet meer aan te vullen. Dit gaat om grote bedragen: in 2020 bedroeg deze subsidie voor Eneco nog € 125 miljoen, terwijl dit afgelopen verslagperiode nog circa € 13 miljoen was.

De exploitatiekosten (exclusief afschrijvingen) zijn in de 15-maandsperiode met € 419 miljoen gestegen ten opzichte van het kalenderjaar 2021. De kostenstijging is onder andere veroorzaakt door meer inflatie, toename in het aantal medewerkers, meer ondersteuning door externen, toename van het debiteurenrisico, en kosten van projecten.

De kosten van eigen medewerkers zijn in de 15-maandsperiode significant gestegen met € 120 miljoen. De kostenstijging in het pro forma boekjaar ten opzichte van het kalenderjaar 2021 bedroeg € 52 miljoen (+20%). Dat komt voornamelijk door de groei in activiteiten en de daarmee samenhangende stijging van het aantal personeelsleden van 2.970 fte in december 2021 naar 3.340 fte per maart 2023 (+13%). De groei was het grootst in Duitsland, waar we onze activiteiten uitbreiden, en bij het onderdeel Field Operations, dat onze klanten helpt om te verduurzamen, bijvoorbeeld door de installatie van warmtepompen. Daarnaast is het gemiddelde salaris gestegen, zowel door stijging in cao-salarissen als doorgroei van mensen.

Samenvattend komt het bedrijfsresultaat (EBIT) over de 15-maandsperiode uit op € 480 miljoen (3,6% van de omzet) en over het pro forma boekjaar op € 345 miljoen (3,2% van de omzet) tegen € 222 miljoen (4,3% van de omzet) over het jaar 2021.

De netto winst van Eneco Groep is over de 15-maandsperiode uitgekomen op € 380 miljoen (2,9% van de omzet) en in het pro forma boekjaar op € 272 miljoen (2,5% van de omzet), tegen € 209 miljoen (4,0% van de omzet) in het jaar 2021.

Investeringen

De investeringen in voornamelijk hernieuwbare bronnen waren in de 15-maandsperiode veel hoger dan de netto winst en bedroegen € 642 miljoen, dat was 60% van de gerealiseerde kasstroom uit operationele activiteiten. De investeringen vonden vooral plaats op de volgende gebieden:

Voorts is € 17 miljoen in flexibele bedrijfsmiddelen geïnvesteerd en € 50 miljoen in immateriële vaste activa, voornamelijk in de softwaresystemen die Eneco gebruikt ter verbetering van de efficiëntie binnen het bedrijf en een betere serviceverlening aan onze klanten.

Meer informatie:

Zie voor de stukken, een videoboodschap van CEO As Tempelman en verdiepende interviews:  https://jaarverslag2022.eneco.nl/

Driekwart van de bussen in Nederland zal in 2025 voorzien zijn van elektrische aandrijving. Dat voorspelt kennis- en innovatiecentrum ElaadNL. Op dit moment is ongeveer een op de tien OV-bussen elektrisch. De groei van elektrische bussen gaat daarmee nog een stuk rapper dan die van elektrische personenauto’s. Vanaf 2025 mogen busmaatschappijen alleen nog maar zero […]

Het van huis uit groene Singapore heeft, bezorgd als het is om de invloed van klimaatverandering op het bestaan, een eigen Green Deal ontwikkeld. 

In 2021 lanceerde het land het zogenoemde Green Plan dat, net als de Europese Green Deal, veelomvattend is en de hele maatschappij raakt. 

The post De groene stadsstaat appeared first on HP/De Tijd.

DEN HAAG (ANP) - De voor donderdag geplande repatriëringsvlucht vanuit Israël zal worden uitgevoerd met een toestel van Defensie, meldt demissionair minister Hanke Bruins Slot op X. Deze vlucht vervangt de vlucht van luchtvaartmaatschappij KLM.

Het bericht Repatriëringsvlucht vanuit Israël donderdag met toestel Defensie verscheen eerst op Nieuws.nl.

SCHIPHOL (ANP) - Luchtvaartmaatschappij KLM heeft besloten om donderdag toch geen vlucht naar Israël uit te voeren om Nederlanders terug naar huis te brengen. KLM vindt het op dit moment "onvoldoende mogelijk" om een veilige vlucht voor passagiers en bemanning uit te voeren naar Tel Aviv.

Het bericht KLM vliegt toch niet naar Tel Aviv, veiligheid te groot vraagteken verscheen eerst op Nieuws.nl.

"Is dit onze nieuwe premier?" Dat is de vraag op ieders lippen, terwijl oppositieleider Keir Starmer met stevige pas het podium opstapt tijdens zijn partijconferentie in Liverpool. Voor zijn introductievideo was opzwepende rockmuziek gekozen: daadkrachtig, overtuigend. Het is wat Starmer als Labour-leider wil overbrengen in zijn laatste speech voor de Britse verkiezingen volgend jaar.

Starmers partij ligt al maanden voor in de peilingen. Maar kan hij - de man die door de Britse kiezer wordt omschreven als een "leeg maatpak" en "kleurloos" - die voorsprong ook omzetten in geloofwaardig leiderschap?

Glitteraanval

Voordat Starmer kan beginnen aan zijn speech in Liverpool springt een demonstrant op het podium die een bak glitters over hem strooit, terwijl hij roept "dat we in crisis verkeren". Terwijl de demonstrant door de beveiliging van het podium wordt gesleept, trekt Starmer zijn jasje uit. Hij stroopt de mouwen op van zijn perfect gestreken shirt en zegt: "Als hij denkt dat dit me raakt, dan kent hij me nog niet". Starmer vervolgt zijn toespraak met blauwe en groene glitters in zijn haar.

Bekijk hier het moment:

De Labour-partij belooft 1,5 miljoen huizen te bouwen, de NHS zorgsector te hervormen en de wachtlijst van zeven miljoen operaties weg te werken. Starmer wil economische groei aanzwengelen door bedrijven "lange termijn vertrouwen en stabiliteit" te geven.

De beloftes zijn precies geënt op datgene waar volgens kiezersonderzoek de Britten de meeste zorgen over hebben. Ten eerste: het dure levensonderhoud en de stagnerende salarissen, ook wel de the cost of living crisis genoemd. Ten tweede: de Britse zorgsector die zucht onder de hoge werkdruk en wachtlijsten, waardoor mensen niet in het ziekenhuis terechtkunnen.

Afzetten tegen de elite

Grote thema's zoals gelijkheid en respect zijn vakkundig door de speech van Starmer geweven. Het woord 'arbeidersklasse' valt tientallen keren. Dat is niet voor niks: Starmer wil zich afzetten tegen het eliteclubje premiers van de Conservatieve Partij, vaak afkomstig van dure privéscholen zoals Eton College.

"Zij zien jullie niet staan, zij zien niet wat jullie meemaken", zei Starmer. "Voor de eliteclub in Westminster zijn jullie levens en jullie toewijding enkel schaakstukken op hun schaakbord."

Starmer biedt een luisterend oor aan Groot-Brittannië, waar de maatschappelijke onvrede over ongelijkheid steeds verder toeneemt. In het land bezit de rijkste 10 procent zo'n 43 procent van alle rijkdom.

Keir Starmer zou ook gemakkelijk aangezien kunnen worden voor de hoofdstedelijke elite: hij is een geridderde mensenrechtenadvocaat uit Noord-Londen, die na een succesvolle carrière op zijn 52ste in het Lagerhuis terechtkwam.

Hij kwam alleen wel degelijk ter wereld in een arbeidersgezin. Starmers vader was gereedschapsmaker, zijn moeder was verpleegkundige. Hij ambieert een land waar iedereen gelijke kansen krijgt, dus waar mensen door de klassenmaatschappij heen kunnen breken.

Nieuw leiderschap

Ondertussen is er voor het eerst sinds de tijd van Tony Blair (Labour-leider tussen 1994 en 2007, premier van 1997 tot 2007) een ware buzz rondom zijn partij, al heeft Labour dat grotendeels te danken aan de politieke chaos bij de Conservatieven.

Van Brexit tot covid en het financiële wanbeleid onder de kortst zittende premier ooit: Liz Truss. Het is onder de Conservatieven een uiterst turbulente periode geweest in de Britse geschiedenis.

Negen op de tien Britten denkt dat het land toe is aan nieuw leiderschap, al bleek uit een andere opiniepeiling dat er nog meer enthousiasme is voor het afschaffen van de Conservatieven dan voor de komst van Labour.

Starmer blijft - zelfs met glitters in het haar - minder sprankelend dan Tony Blair en Boris Johnson. Maar misschien kan het land dat na een aantal stormachtige jaren juist goed gebruiken.

Het demissionaire kabinet onderzoekt of het mogelijk is om Nederlanders die dat willen met chartervluchten weg te halen uit Israël. "We hebben een aantal Nederlandse groepen in beeld waarvan we weten dat ze Israël willen verlaten. We werken er nu hard aan te inventariseren welke Nederlanders nog meer willen vertrekken", aldus het ministerie.

Gedacht wordt aan samenwerking met andere landen en luchtvaartmaatschappijen. Het is niet bekend hoeveel Nederlanders zich in Israël of de Palestijnse gebieden bevinden. Registratie is niet verplicht.

Cyprus geeft aan dat het bij evacuaties door EU-landen als tussenstation wil functioneren. Het land ligt in het oostelijk deel van de Middellandse Zee niet ver van Israël.

Geannuleerd

Veel vliegtuigmaatschappijen hebben hun vluchten op Israël in verband met de mogelijke onveiligheid van het luchtruim geannuleerd. Volgens flightaware.com is het aantal vluchten van en naar de internationale luchthaven Ben Gurion bij Tel Aviv met meer dan 20 procent afgenomen. Vliegtuigen die wel vertrekken zijn vaak volgeboekt.

KLM heeft zijn vluchten op Tel Aviv in ieder geval tot en met morgen stopgezet. Op de site staat dat het bedrijf passagiers op dit moment niet op een ander vliegtuig kan zetten. Transavia en easyJet hebben hun vluchten op Tel Aviv tot en met donderdag opgeschort.

Gisteren werd bekend dat onder meer 28 leerlingen en 4 begeleiders van een scholengemeenschap in Rotterdam uit Israël weg willen. Ze zijn daar op werkweek en zouden komende vrijdag weer naar huis vliegen. Waar ze precies zitten is onbekend.

20 studenten en 3 docenten van de Christelijke Hogeschool in Ede zaten gisteren in een klooster in Jeruzalem. In een hotel net buiten Jeruzalem verbleven tientallen leden van een protestantse kerk uit Apeldoorn. Zij zouden morgen terugvliegen, maar ook hun vliegtuigmaatschappij heeft zijn vluchten op Israël opgeschort.

Meerdere landen besloten al eerder om hun staatsburgers zelf maar op te halen, onder meer Italië, Polen, Hongarije, Roemenië en Bulgarije.

Air France-KLM neemt een groot belang in de Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS. Dat meldt het Frans-Nederlandse bedrijf in een persbericht. Met de deal krijgt het 19,9 procent van de aandelen van de kwakkelende concurrent in handen.

Met de aankoop hoopt Air France-KLM meer grip te krijgen op de Scandinavische markt. "Air France-KLM kijkt ernaar uit om sterke commerciële banden met SAS op te bouwen", zegt topman Benjamin Smith in het bericht. "Met de stevige positie in Scandinavië en het sterke merk, levert SAS een enorm potentieel aan Air France-KLM."

Financiële problemen

Op dit moment zijn de Zweedse en Deense staat nog de grootste aandeelhouders. Maar vanwege ernstige financiële problemen (in de VS loopt zelfs een procedure om een faillissement te voorkomen) waren er gesprekken met verschillende investeerders.

"We zijn verheugd om onderdeel te zijn van het consortium met het winnende bod", zegt Smith. Hij doelt daarmee op de samenwerking investeringsmaatschappijen Castlelake en Lind Invest. Samen met de Deense staat steekt het consortium 1,1 miljard euro in SAS, 138 miljoen daarvan komt van Air France-KLM.

Castlelake wordt door de transactie in een keer de grootste aandeelhouder, met bijna een derde van de aandelen. De Deense overheid blijft stevig aan tafel zitten met ruim een kwart van de aandelen. Het belang van Air-France KLM maakt het straks de op twee na grootste aandeelhouder.

"Nieuw kapitaal aantrekken is een van de belangrijkste pijlers van het SAS-Forward-plan", zegt Carsten Dilling, voorzitter van de raad van bestuur van SAS. Het plan moet de luchtvaartonderneming helpen om de procedure in de VS te doorstaan. "Hoewel er nog steeds veel werk te doen is, ben ik blij om te zien dat we goede vooruitgang boeken."

Net op tijd stelde de 22-jarige cryptobelegger Mattias Knijnenberg in november zijn geld veilig. Een paar dagen later liet de fraude bij platform FTX de cryptowereld op zijn grondvesten trillen. "Het lijkt hierdoor alsof het een grote shitzooi is in cryptoland", zei Knijnenberg. De 40-jarige Leonie Bosman zag de bui niet zo snel aankomen. In een paar tellen zag ze meer dan 10.000 dollar in rook opgaan. "Ik heb mijn lesje wel geleerd", treurde ze. "Maar het is wel een dure les."

In New York begint vandaag het strafproces tegen Sam Bankman-Fried, de hoofdverdachte van het cryptodrama. De 31-jarige Amerikaan wordt verdacht van megafraude. In november 2022 raakte de koers van het beursgenoteerde FTX in een vrije val na negatieve publiciteit. De waarde van veel cryptomunten stortte ineen.

"Niet eerder in mijn carrière heb ik zo'n compleet falende bedrijfscontrole gezien", zei de als puinruimer bij FTX aangestelde John Ray kort nadat het bedrijf uitstel van betaling had aangevraagd. "Er is ook geen betrouwbare financiële informatie beschikbaar." Een miljardenfonds dat werd gerund door kinderen, typeerden oud-werknemers FTX.

Ondertussen voelde ook de hoofdverantwoordelijke zich slachtoffer. "Ik ben net zo geschrokken over wat er de afgelopen maand is gebeurd als vele anderen", jammerde Bankman-Fried destijds vanuit zijn woning op de Bahama's. "Ik heb nog één werkende creditcard."

FTX, dat zowel binnen als buiten de cryptowereld een vlekkeloos imago had, viel als een kaartenhuis ineen.

Cryptohandelshuis

De kiem daarvan lag in 2019, toen de cryptowereld snel groeide. De aanhoudende lage spaarrente leidde tot veel scepsis over het monetaire beleid van centrale banken. Tegelijkertijd zetten diezelfde banken de geldpers regelmatig aan. Dat vele geld in omloop vond onder andere zijn weg naar crypto. Veel nieuwe cryptomunten werden gecreëerd en de handel was omvangrijk.

Hoe werkt de technologie achter bitcoin? NOS op 3 legde het uit in 2021:

In die turbulente tijd viel de opmars van Sam Bankman-Fried op. In 2017 richtte hij cryptohandelshuis Alameda op. De zoon van twee hoogleraren profileerde zichzelf als weldoener. Hij zei van geld meer geld te willen maken, zodat deze welvaart eerlijker verdeeld kan worden.

In 2019 bracht Bankman-Fried FTX naar de beurs, een marktplaats voor cryptomunten. Het ethisch verantwoorde imago van het bedrijf zorgde voor openlijk enthousiasme bij sporters, artiesten en politici als Katy Perry, Bill Clinton en Tom Brady.

Ook de grootste investeringsmaatschappij ter wereld, Blackrock, had interesse. Begin 2022 was het bedrijf al 31 miljard euro waard.

Coindesk

Alles veranderde op 2 november 2022. Coindesk, de belangrijkste nieuwssite voor cryptobeleggers, beschreef hoe FTX gaten op de balans van cryptohandelshuis Alameda vulde. Alameda bleek veel geld te hebben geleend aan zwakke cryptobedrijven. Om dit te verhullen werd de eigen cryptomunt van FTX, FTT, voor veel waarde op de balans gezet.

De koers van FTX daalde enorm. Toen het grootste crypto-handelsplatform ter wereld, Binance, vier dagen later het vertrouwen opzegde in FTX, haalden klanten ook hun crypto weg bij FTX.

Omdat FTX inmiddels zo'n belangrijk handelsplatform was, zakte de waarden van vele cryptomunten wereldwijd. 230 miljard dollar aan cryptowaarde verdampte.

Nieuwsuur legt het drama rond FTX uit:

Een week later konden klanten van FTX niet meer bij hun accounts. Bankman-Fried benadrukte dat hij met zijn team nog alles op alles zette om FTX te redden. Toen FTX failliet werd verklaard, werd duidelijk dat er 10 miljard dollar naar Alameda was overgeboekt. Hiervan is 10 procent niet terug vinden op de balans. Kortom: 1 miljard dollar is verdwenen.

"Ik heb het verkloot. Ik had het beter moeten doen", reageerde Bankman-Fried. Op 12 december werd hij gearresteerd op de Bahama's, onder andere op verdenking van fraude.

De Nederlandse advocaat Marius Hupkes werkt met buitenlandse advocaten om de bedrijvenstructuren van grote cryptobedrijven inzichtelijk te maken. Hij noemt Bankman-Fried een charlatan. "Crypto kun je perfect volgen van portemonnee naar portemonnee. Maar als je dan uiteindelijk uitkomt bij een portemonnee op de Kaaimaneilanden is het moeilijk om de persoon daarachter te achterhalen."

Strenger toezicht

Momenteel bestaat het Nederlandse toezicht uit een registratie bij De Nederlandsche Bank. Voor die registratie moeten Nederlandse cryptobedrijven vooral laten zien dat ze zich committeren aan regels voor witwasbestrijding. Per 2025 worden de eisen strengen als nieuw Europees toezicht in werking treedt.

Tot de val van FTX was de belofte van crypto dat ingelegd geld zou blijven staan waar het staat. Dit in tegenstelling tot banken die een groot deel van het ingelegde geld uitlenen en investeren om het te laten renderen. Bankman-Fried mag vanaf vandaag bij de rechter uitleggen hoe dit zo fout kon gaan.

NIEUWS - Extinction Rebellion (XR) stopt tot aan het kerstreces met de blokkades van de Utrechtse Baan. Dat betekent dat de toegang tot Den Haag rond lunchtijd weer ongestoord mogelijk is voor automobilisten. Al hadden de blokkades volgens de ANWB weinig verstoring voor automobilisten tot gevolg. XR heeft het besluit genomen omdat de Tweede Kamer […]

COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg Begin jaren negentig ging het ietwat droevige grapje rond dat het CDA (en haar confessionele voorgangers) nu al langer aan de macht was dan de communistische partij van de Sovjet-Unie. Die CPSU was dankzij Boris Jeltsin uit de macht gedrukt. Op het moment dat de grap werd bedacht, […]